W tym miesiącu na Wasze pytania dotyczące projektowania UX odpowiedział Antek – UX Team Leader. Chcecie poznać największe błędy w projektowaniu e-commerce, błędy poznawcze i psychologię w UX? To wszystko znajdziecie w poniższym tekście!
Dlaczego UX i psychologia są nierozłączne?
– Odpowiedź jest prosta – UX dotyczy kreowania doświadczenia ludzi w interakcji z technologią, a psychologia odpowiada na pytanie – w jaki sposób postrzegamy rzeczywistość i jak wchodzimy w interakcje z otoczeniem jako ludzie.
Psychologia to pojemna dziedzina wiedzy. Które z jej gałęzi najbardziej przydają się w UX?
– Myślę, że w każdym obszarze psychologii dałoby się wyciągnąć coś przydatnego z punktu widzenia projektowania interakcji człowieka z produktem digitalowym, ale gdybym miał wymienić te które uważam za najbardziej przydatne powiedziałbym, że psychologia poznawcza oraz część psychologii osobowości odpowiadająca za emocje i motywacje.
Jak błędy poznawcze wpływają na proces projektowy? Czy można się przed nimi ustrzec?
– Błędy poznawcze, tak jak wszystkie pozostałe biasy są częścią naszej ludzkiej natury i nie da się całkowicie przed nimi ustrzec. Wszystkie zakrzywienia w ocenie prawdopodobieństwa wystąpienia zjawiska, czy identyfikacji postaw użytkowników, konsumentów sprawiają, że widzimy świat w krzywym zwierciadle – projektantów dotyczy to w takim samym stopniu i na pewno nie ułatwia to pracy. To co możemy zrobić, żeby zmniejszyć prawdopodobieństwo ich wystąpienia to rozmawiać z użytkownikami zarówno zanim zaczniemy projektować, żeby ich lepiej poznać, poznać ich problemy i sposób myślenia, jak i rozmawiać, gdy coś już zaprojektujemy, żeby przetestować nasze założenia i zobaczyć jak korzysta się z naszych rozwiązań użytkownikom docelowym.
Na jakich błędach poznawczych najczęściej się łapiesz jako projektant? 🙂
– Jest taki błąd poznawczy, który po angielsku nazywa się ‘illusory correlation’ i polega na tym, że dostrzega się korelacje pomiędzy zmiennymi np. zachowaniami, zdarzeniami które w rzeczywistości nie istnieją. Kiedy szukam wyjaśnienia dla zachowania użytkownika, zdarza mi się zastanawiać: Czy odpowiedź, którą znalazłem nie jest iluzoryczna? Czy nie próbuję na siłę połączyć przyczyny, z wynikiem interakcji użytkownika z moim rozwiązaniem? Muszę wtedy odejść od komputera, ochłonąć chwilę, pójść na spacer i skonsultować z teamem, czy moja teoria ma sens. 🙂
Jakie dobre wzorce, które stosujesz w pracy są związane z psychologią?
– Wszystkie dobre wzorce projektowania interakcji ludzi z produktami cyfrowym, jakie znam są w jakiś sposób powiązane z psychologią. Z wykształcenia jestem psychologiem, wiec wszędzie widzę powiązania z psychologią i pewnie to mój osobisty błąd poznawczy… 😀 A tak na serio, chętnie analizuje zaprojektowane rozwiązania pod kątem dopasowania do wzorców określających sposób w jaki użytkownicy czytają interface’y, czyli popularne wzorce: zig zag, Z, F. Sprawdzam to jak rozkłada się ‘waga’ informacji i poszczególnych komponentów na stronie, czy nie ma nagromadzenia zbyt dużej ilości trudnych informacji, istotnych z punktu widzenia procesu decyzyjnego użytkownika, czy najważniejsze informacje, funkcje są odpowiednio wyeksponowane i czytelne w odbiorze – tutaj bardzo pomaga dobrze znana projektantom UX i UI psychologia Gestalt.
Jakie Twoim zdaniem błędy najczęściej popełnia się przy projektowaniu e-commerce?
– Główny błąd to kopiowanie założeń dotyczących postaw i zachowań użytkowników z innych branż/produktów niż branża dla której się projektuje. Pewne założenia są uniwersalne, które dotyczą tego jak kupujemy, ale są również specyficzne preferencje konsumentów poszczególnych usług/produktów i zaadresowanie ich może okazać się kluczowe dla sukcesu e-sklepu.
Dowiedz się więcej o e-commerce: Subskrybuj E-commerce insights!
Projektowanie UX to dodatkowy koszt dla klienta. Dlaczego Twoim zdaniem warto inwestować dodatkowo w UX?
– Zacznę od tego, że zdecydowanie zanegowałbym tezę, która wciąż pokutuje w szeroko pojętym e-biznesie – że UX jest dodatkowym wydatkiem. Moim zdaniem nie możemy już postrzegać projektowania UX jako opcjonalnego etapu tworzenia produktów digitalowych. Wiemy, jak istotna jest satysfakcja użytkowników w drodze do przynoszącego zyski e-biznesu. Nie możemy już ignorować tego obszaru – dobry UX, łatwość interakcji usera z produktami cyfrowymi to aktualnie must have! Jest pewien próg użyteczności poniżej którego nie możemy zejść, jeśli liczymy na rentownośc produktu digitalowego. UX nie jest więc dodatkowym kosztem, a jednym z głównych czynników prowadzących do sukcesu w e-biznesie. Historia branży IT jest pełna „epic fails” w których Biznes słono zapłacił za brak poważnego traktowania użytkownika. Warto inwestować w UX, ponieważ przede wszystkim proces UXowy posiada wiele narzędzi pozwalających na walidacje idei biznesowej we wstępnej fazie rozwoju – przed rozpoczęciem developmentu, co jest znacznie tańsze, niż poprawianie nietrafionego, ale już wdrożego rozwiązania. Poza tym proces UXowy zbliża Biznes do end-usera, pozwala go lepiej zrozumieć, dzięki czemu można zaadresować w produkcie szereg rozwiązań dopasowanych do potrzeb i realiów funkcjonowania użytkowników, co w dłuższym czasie procentuje w budowaniu długotrwałej relacji marka-konsument.
Jaki zrealizowany do tej pory projekt jest Twoim ulubionym i dlaczego?
– To jest trudne pytanie… czuję się tak jakbym miał wybrać ulubione dziecko. Bardzo cieszę się, że mogłem być wsparciem dla zespołu, który świetnie poradził sobie przy projektowaniu procesu zero-touch umożliwiającego zakup aut w kanale online dla francuzkiej marki Qarson. W projekcie było dużo ciekawych łamigłówek do rozwiązania. Sprzedaż aut jest dość zawiłym procesem, a my musieliśmy przełożyć go na wersję digitalową biorąc pod uwagę wszystkie możliwości i ograniczenia kanału online. Projektowanie procesu, który nie jest linearny, zależny jest od wielu zmiennych i prawnych restrykcji, przysparza wielu nieoczywistych wyzwań, ale my je lubimy.
Czego można się do wiedzieć za pomocą audytu UX?
– Głównym celem audytu UX jest wydanie rekomendacji dotyczących usprawnień w obszarze użyteczności produktu digitalowego, więc można się dowiedzieć jak ulepszyć swój produkt, czego może brakować użytkownikom, jak produkt może lepiej zarabiać. W Kreatiku stale pracujemy nad standardem naszego audytu, to nie jest tak że raz stworzyliśmy checklistę i teraz ma niezmienną formę. Mamy oczywiście bazę klasyków UXowych, z których chętnie korzystamy np. analiza heurystyczna, analiza zasad użyteczności oraz reguł poznawczych. Zwracamy także uwagę na performance, który jest bardzo istotny szczególnie w e-biznesach, sprawdzamy czy rozwiązanie jest zaprojektowane w taki sposób, że nikogo nie wyklucza. W przypadku e-biznesu analizujemy również proces sprzedażowy pod kątem taksonomii i konwersji żeby wydać precyzyjne rekomendacje usprawnień dla biznesu oparte na mierzalnych wskaźnikach. Poza tym śledzimy ewolucje produktów cyfrowych i sposobu w jaki użytkownicy wchodzą z nimi w interakcję. Nieustannie czerpiemy inspiracje i zastanawiamy się jak podnieść jakość naszego audytu oraz przydatność rekomendacji w wymiarze biznesowym.
Masz jakieś przemyślenia odnośnie trendów w 2023 roku?
– Optymistycznie bardzo wierzę w rozwój trendu green UX, mam nadzieje że rok 2023 będzie krokiem, który zbliży projektowanie zrównoważone do statusu standardu, zamiast trendu. Osobiście coraz bardziej interesuje się jaki mam wpływ na środowisko jako projektant UX.
Dowiedz się więcej o psychologii w UX! Subskrybuj newsletter, by żadna wiedza Ci nie umknęła!
