Spis treści

02 | Zanim zaczniesz budować

Zegar 10 min czytania

Wstęp

W tym rozdziale rozpoczniemy podróż, w której opowiemy o procesie tworzenia i wdrażania MVP, dzieląc się po drodze różnymi przemyśleniami na ten temat. W tym rozdziale odpowiemy również na pytanie – jak nie popełnić falstartu przy wdrażaniu MVP. Przedstawimy najczęstsze pułapki i uprzedzenia twórców oprogramowania, które mogą skutkować pominięciem ważnych kroków w tworzeniu zakresu MVP. Wyjaśnimy również, jak oprzeć się pokusom w początkowych etapach pracy z MVP.

Zatrzymaj się i pomyśl

“Zagubione” perspektywy

Co było pierwsze – problem czy rozwiązanie? – Pytanie godne analizy teoretyków ewolucji produktów cyfrowych.

A tak zupełnie poważnie… odpowiedź na to pytanie odzwierciedla jak często innowatorzy myślą o tworzeniu zakresu MVP swoich rozwiązań. Tworzenie strategii wdrażania nowego produktu różni się w zależności od scenariusza, w którym punktem startowym jest pomysł na innowacje, od scenariusza w którym jest nim problem przyszłych użytkowników

Jakie ryzyka niesie za sobą nadmierna koncentracja na kształcie docelowego rozwiązania?

1. Pierwszym ryzykiem jest pominięcie perspektywy przyszłych użytkowników, co może wydawać się banalne , ale niestety ten błąd powtarza się raz po raz na wczesnych etapach tworzenia nowych produktów cyfrowych. Twórca zauroczony wizją rozwoju pionierskich funkcjonalności, nie zadaje sobie podstawowego pytania, czy innowacja będzie pomocna grupie docelowej, która będą gotowa za tą innowację płacić. 

Niebezpieczna jest wówczas wiara w przekonanie, że rozwiązanie samo w sobie jest na tyle atrakcyjne, że na pewno znajdzie się ktoś skłonny za nie zapłacić – bez weryfikacji, czy tak rzeczywiście jest.

… brzmi dość absurdalnie, ale z doświadczenia wiemy, że zdarza się dość często.

2. Drugim ryzykiem, wynikającym z „zakochania się” w samym rozwiązaniu, jest utracenie perspektywy szeroko rozumianego rynku (w tym historii sukcesów i porażek konkurencji). Twórcy oprogramowania, przekonani o słuszności swojego rozwiązania, nie przeprowadzają analizy marek o podobnym zakresie działalności oraz ich historycznych relacji z użytkownikami. W takim podejściu brakuje wniosków z badania związku pomiędzy:

  • zakresem rozwiązań oferowanych przez konkurencję,
  • satysfakcją użytkowników, 
  •  a sukcesem finansowym firmy.

Zakochaliśmy się więc w rozwiązaniu … nie rozumiemy realnych potrzeb użytkownika i nie analizujemy historycznej relacji konkurencji z użytkownikami – w efekcie tworzymy zakres MVP, którego wdrożenie nie da realnej wartości użytkownikom ….

…Co możemy zrobić, aby temu zapobiec?

„Pokochaj problem, nie rozwiązanie”

Rozwiązanie tego problemu wydaje się być proste … ale czy na pewno?

Jak się okazuje – nie do końca. 

Fraza „pokochaj problem, nie rozwiązanie” odbija się echem w wielu tekstach o projektowaniu rozwiązań cyfrowych oraz innowacji, ale liczba startupów tworzonych z miłości do rozwiązania, oderwanego od potrzeb użytkowników i sytuacji rynkowej nie maleje.

Co więc tak naprawdę oznacza „pokochaj problem, nie rozwiązanie”?

Gdybyśmy mieli wymienić podstawowe elementy przyczyniające się do sukcesu marek z różnych branż na przestrzeni lat, moglibyśmy je podzielić na:

  • specyficzne czynniki związane z charakterystyką branży oraz produktu
  • uniwersalne czynniki sukcesu, niezależne od charakterystyki branży

W drugiej grupie najprawdopodobniej znalazłby się następujący czynnik – „orientacja na potrzeby konsumentów”.

…ale przecież jest tyle świetnych frameworków do zbierania opinii użytkowników i różnorodnych działań, które firmy wdrażają, aby zadowolić swoich konsumentów – czy to oznacza, że wszystkie te firmy mają gwarantowany sukces? Prawdopodobnie nie…

Problemem w “bliskiej relacji z problemem”, jest brak systematyczności. Jak wiele związków miłosnych, ten również wymaga zaangażowania i regularnego pielęgnowania. Wielu innowatorów albo nie koncentruje się na problemie od początku, albo “wypala się” w trakcie tworzenia produktu i po drodze zakochuje się w innych obszarach – rozwiązaniach, funkcjach, danych ilościowych, skalowaniu, popularności, etc … tracąc perspektywę rozwiązywanego problemu i długoterminowej strategii rozwoju produktu.

Zatrzymajmy się więc na chwilę… co to oznacza dla nas, gdy jesteśmy na początku naszej drogi i dopiero zaczynamy określać zakres MVP?

Oznacza to, że punktem wyjścia w myśleniu o MVP powinien być realny problem, zdefiniowany przez rzeczywistą grupę konsumentów lub wynikający z obserwacji przyszłej grupy użytkowników. Pamiętajmy, że relacja z problemem nie zaczyna i nie kończy się w tym miejscu – wręcz przeciwnie to tylko gra wstępna, początek długiej i intensywnej relacji z problemem, którego identyfikowaniem oraz re-definiowaniem będziemy zajmować się przez wszystkie fazy rozwoju produktu, pielęgnując bliską relację z grupą docelową w oparciu o feedback i iteracyjne testowanie nowych rozwiązań.

Jakie korzyści możesz osiągnąć, pozostając skupionym na rzeczywistych problemach przyszłych użytkowników?

  • oszczędzasz pieniądze, dostosowując rozwiązanie do rzeczywistych potrzeb przyszłych użytkowników – unikasz falstartu spowodowanego złym pomysłem na biznes
  • budujesz zaufanie użytkowników do Twojej marki – angażując ich od samego początku we wspólne kształtowanie produktu
  • od początku budujesz kulturę rozwoju produktu, w centrum której znajduje się użytkownik.

Jak problemy rozwiązuje konkurencja?

Ludzkość byłaby o wiele bogatsza, gdybyśmy potrafili uczyć się na błędach innych… częściowo to robimy, ale wciąż jest  przestrzeńdo doskonalenia. Dziś wiemy, że nasze osobiste doświadczenia mają silniejszy wpływ na podejmowanie decyzji niż – wnioski wyciągnięte z cudzych historii. 

Nie oznacza, to że nie powinniśmy analizować oraz inspirować się sukcesami innych. Cytując za klasykiem “żeby wygrać, trzeba grać”. Zanim zaczniesz pracować nad określeniem zakresu MVP, jest wiele rzeczy, które możesz zrobić, aby zwiększyć prawdopodobieństwo powodzenia. Istnieje ogromna szansa że to, co będziesz próbował zaoferować swoim przyszłym odbiorcom, zostało już w jakimś stopniu wdrożone przez kogoś innego. Jeśli Twoja innowacja jest unikalna, to na pewno istnieje produkt/oprogramowanie bazujące na podobnych potrzebach, motywacjach i emocjach konsumentów.

Zanim zaczniemy myśleć o dokładnym zakresie MVP, powinniśmy odrobić lekcję historii i poszerzyć świadomość nt. tego, jak funkcjonuje nasz przyszły użytkownik i z czym się zmaga.

Oto kilka przykładów, jak możemy to zrobić:

  • desktop research
  • analiza danych zastanych
  • analiza konkurencji (biznesowa, funkcjonalna, technologiczna)
  • benchmarking
  • wszelkie formy bezpośredniego kontaktu z użytkownikami końcowymi (tj. wywiady IDI, grupy fokusowe, badania korytarzowe, badania dziennikowe istniejących rozwiązań)
  • analiza historyczna firm, których działanie oparte jest na podobnym modelu (nawet jeśli pochodzą z innej branży)

… oraz inne formy analizy danych źródłowych, które mają szansę wzbogacić strategię implementacji naszego pomysłu i pomóc nam lepiej zrozumieć przyszłych użytkowników.

Google, gdy tworzył przeglądarkę, z której możemy dziś korzystać, nie miał wielu wzorców. Tym, co pozwoliło na stopniową ekspansję rynkową i w efekcie jego zdominowanie, była obserwacja dotychczas znanego procesu –  jak ludzie szukają informacji? Jak najskuteczniej przenieść tę wiedzę na interfejs? Oczywiście popularność Google zawdzięcza również skutecznemu algorytmowi, który pozwala na precyzyjne i spersonalizowane wyszukiwanie fraz bazujące na historycznych sesjach w przeglądarce – lecz to również była kluczowa potrzeba użytkowników, którą można było określić dzięki analizie obserwacji konkurencji oraz rozmowie z użytkownikami.

Zrozumienie mocnych i słabych stron konkurencji daje nam kolejny filtr ewaluacji w procesie priorytetyzacji funkcji, które mogą być najbardziej potrzebne użytkownikowi oraz informację, gdzie konsumenci czują się sfrustrowani lub zadowoleni.

Na tym etapie ważna jest uważna obserwacja rynku iużytkowników – nie ma tu uniwersalnej reguły. Aktywności, które pozwolą nam znaleźć odpowiedź na pytanie – czy kierunek, w którym zmierzamy jest słuszny? – mogą mieć różne formy, np. badania ilościowe/ jakościowe oraz pochodzić z różnych branż. Ważne, aby dbać o utrzymywanie określonego poziomu wiedzy i analizę wniosków z ww. obszarów w całym procesie decyzyjnym. Oba mogą wnieść wartość i okazać się kluczowe dla odpowiedzi na ostateczne pytanie – czy użytkownicy naprawdę potrzebują naszego produktu?

Czy wartość dla biznesu zawsze = wartość dla użytkownika?

Czy wartość dla użytkownika oznacza wartość dla Biznesu? … w zdecydowanej większości odpowiedź będzie brzmiała – tak. Ale czy wartość dla Biznesu oznacza wartość dla użytkownika? … tutaj odpowiedź nie jest tak jednoznaczna.

Co więc jeszcze możemy zrobić, zanim zaczniemy tworzyć zakres naszego MVP? 

  • wiemy już, jaki problem ma rozwiązać nasze oprogramowanie, 
  • wiemy też jak radzi sobie konkurencja
  • mamy już ciekawe benchmarki

Otóż musimy zidentyfikować unikalną propozycję wartości, którą chcemy zaproponować przyszłym konsumentom.

Dlaczego jest to ważne?

Zdefiniowanie unikalnej propozycji wartości jest syntezą tego, czego nauczyliśmy się do tej pory. Nazwanie wartości, którą chcemy się wyróżnić, która ma być fundamentem naszego biznesu, to podstawa, o której innowatorzy często zapominają lub mają z tyłu głowy, ale nigdy nie komunikują wystarczającotransparentnie oraz stanowczo. 

Nazwanie tej wartości zwiększa świadomość kierunku, w jakim chcemy rozwijać nasz produkt i pozwala łatwiej ocenić spójność działań. Użytkownicy są w stanie wybaczyć brak dodatkowych funkcji w MVP, ale nie tych, które mają być kluczowym mechanizmem rozwiązania ich problemu – warto skutecznie  zakomunikować w czym wyręczy oraz czym wyróżni się nasz produkt.

Istnieje kilka frameworków ułatwiających zdefiniowanie unikalnej propozycji wartości, takich jak The Business Model Canvas i jego start-upowa alternatywa – Lean Canvas. Oba frameworki pozwalają zdefiniować unikalną propozycję wartości, nie tracąc jednocześnie z oczu problemu, konkurencji, najważniejszych metryk i innych kluczowych dla rozwoju biznesu parametrów.

Nie ma czasu do stracenia! Zanim zaczniesz określać zakres swojego MVP, zdefiniuj propozycję wartości w oparciu o problem przyszłych użytkowników Twojego produktu i rozwiązania proponowane przez konkurencję. To się opłaci!

Czy MVP potrzebuje MVP?

Pętla problem/ solution fit

Czy MVP, potrzebuje MVP? … cóż, postaramy się tego nie skomplikować, ale jeśli zapytasz nas – czy warto walidować zakres MVP przed jego wdrożeniem? Z pewnością odpowiemy – tak, warto.

Początek budowania MVP w praktyce oznacza początek większych wydatków, dlatego tak ważne jest maksymalne dopasowanie oferty do potrzeb przyszłych użytkowników. Żadna przesada nie jest zdrowa, dlatego bycie opieszałym na etapie dostosowywania oferty do potrzeb również nie jest wskazane (wszyscy wiemy, jak branża technologiczna potrafi się dynamicznie zmieniać) – tutaj tak samo, jak na każdym innym etapie, odgórne ramy czasowe pomogą w skutecznym zarządzaniu postępami.

Czy słyszałeś kiedyś o pętli problem/ solution fit? Jest to nazwa procesu, którego celem jest osiągnięcie niemal idealnie dopasowanej oferty, zanim zaczniemy budować MVP. Proces może być liniowy, ale może też się zapętlić – jeśli zajdzie taka potrzeba podczas optymalizacji zakresu.

  • Na początku naszego procesu, jak ustaliliśmy wcześniej, zdobywamy zrozumienie perspektywy grupy docelowej – identyfikujemy przyszłych odbiorców naszego rozwiązania, określamy ich problemy na podstawie rozmów z nimi, badamy konkurencję – dzięki tym działaniom uzyskujemy materiał, z którego “uszyjemy” nasze rozwiązanie.
  • W kolejnym kroku dokonujemy syntezy danych, które uzyskaliśmy na wcześniejszym etapie i definiujemy rozwiązanie, które będzie zawierało unikalną propozycję wartości naszego docelowego produktu.
  • Trzecim krokiem … uwaga tutaj … nie jest tworzenie zakresu MVP, ale sporządzenie oferty w formie opisowej, która pozwoli potencjalnym interesariuszom w łatwy sposób zapoznać się z zakresem funkcjonalności Twojego narzędzia. W ten sposób zyskujesz namacalny materiał, z którym możesz umówić się na kilka kolejnych spotkań, aby bardziej szczegółowo omówić adekwatność Twojego rozwiązania do oczekiwań przyszłych konsumentów.

Jeśli Twoja oferta spotyka się z aprobatą …  czas na jej podstawie określić MVP i zacząć budować produkt 🙂

Podsumujmy

Dokładne określenie zakresu MVP jest kluczowe dla sukcesu każdego projektu cyfrowego. Przeprowadzenie badań z użytkownikami, zdefiniowanie celów i ograniczeń projektu pozwala na wyznaczenie kluczowych funkcjonalności, które są istotne dla użytkowników i przynoszą wartość dla biznesu. W ten sposób, projekt może zostać zrealizowany w sposób efektywny i zgodny z założeniami, co pozwala na zyskanie zaufania i lojalności użytkowników oraz zwiększenie szans na sukces produktu na rynku.

Niedokładne określenie zakresu MVP może prowadzić do poważnych problemów związanych z czasem i kosztami. Tworzenie funkcjonalności, które nie są potrzebne użytkownikom, wymaga czasu i kosztów, które można lepiej wykorzystać na rozwój kluczowych dla użytkowników funkcjonalności. Brak dokładnego określenia zakresu MVP może także prowadzić do problemów związanych z komunikacją między zespołem projektowym a użytkownikami, co może skutkować błędnymi założeniami na temat ich potrzeb i oczekiwań.

Chcielibyśmy, żeby nasz przekaz wybrzmiał dosadnie – brak walidacji zakresu MVP w kontekście realnej sytuacji rynkowej oraz potrzeb grupy docelowej prowadzi w większości przypadków do utraty pieniędzy i końca biznesu.

Dodatkowe porady – jak utrzymać równowagę na badawczej równoważni?

„Ankiety są jak kryptowaluty. Wiele osób o nich mówi, ale bardzo niewielu faktycznie wie, jak je właściwie wykorzystać.” – Julian Della Mattia, UX Research Lead w Kiwi.com.

O tym, jak badać MVP na różnych etapach, opowiemy bardziej szczegółowo w późniejszych rozdziałach, ale już teraz chcieliśmy, aby wybrzmiał następujący komunikat – badania są niezbędnym elementem procesu decyzyjnego.

Jak pisaliśmy wcześniej, badania mogą przybierać różne formy, ale nie chodzi o badania same w sobie… różnorodność sposobu pozyskiwania informacji jest bardzo ważna dla wzbogacenia procesu decyzyjnego. Nie ma złotej zasady, ale zawsze warto być otwartym, badać różne perspektywy i opierać się zarówno na danych ilościowych, jak i jakościowych, aby zobaczyć najpełniejszy kontekst – warto pamiętać, że decydując o zakresie MVP, im bogatsze, dokładniejsze i bardziej zróżnicowane badania, tym większa szansa na podjęcie właściwych decyzji.

Z pułapek, na które trzeba zwrócić uwagę w trakcie procesu decyzyjnego, to efekt obserwatora-oczekiwania oraz uprzedzenie do danych zebranych automatycznie (ang. automation bias). Oba dotyczą uprzedzeń percepcyjnych gdy podejmuje się decyzje w oparciu o dane liczbowe.

Efekt obserwatora-oczekiwania to zjawisko, które występuje w sytuacjach, gdy badacz odgórnie zakłada prawdziwość tezy badawczej (zanim rozpocznie badania). Wynikiem może być stworzenie kwestionariusza lub scenariusza badania, który doprowadzi do tendencyjnych wniosków lub niewłaściwą interpretację przyczyny zależności pomiędzy danymi liczbowymi, na korzyść oczekiwanej tezy. Krótko mówiąc, jeśli oczekujemy określonego wyniku, to proces badawczy prawdopodobnie nas do niego doprowadzi.

Uprzedzenie do danych zebranych automatycznie (ang. automation bias) pojawia się w sytuacjach, gdy opinia człowieka stoi w opozycji do wyliczeń maszyny, wówczas jako ludzie mamy tendencję do faworyzowania decyzji opartych na automatycznie wyliczonych danych. Klasycznym przykładem jest praca pilota, gdzie bardzo często decyzja podejmowana jest w oparciu o obliczenia komputera pokładowego.

Jak to się ma do świata budowania produktów cyfrowych? – Pamiętajmy, że w naszym procesie decyzyjnym często spotykamy się z różnymi automatycznie wygenerowanymi analizami liczbowymi (np. analiza lejka konwersji), dlatego zawsze dla wymiaru ilościowego odpowiadającego pytaniu – „co?” warto dodać wymiar jakościowy, który wyjaśni „dlaczego?”.

Możecie powiedzieć – „fajnie, pogadaliśmy, a teraz zacznijmy coś budować” … my powiemy – „Chwila. Poćwiczmy jeszcze cierpliwość. Zbudujmy MVP mądrze.”

Ale jak zacząć mądrze budować swoje MVP? Sprawdź to w naszym kolejnym rozdziale.

Quiz Time

Jakie jest główne ryzyko związane z nadmierną koncentracją samym rozwiązaniu podczas budowania MVP?
Jaki jest istotny krok, który należy wykonać przed zdefiniowaniem zakresu MVP, aby zwiększyć prawdopodobieństwo sukcesu w jego wdrożeniu?
Jaki jest główny powód dodania jakościowych metod badawczych do analizy ilościowej w procesie podejmowania decyzji podczas tworzenia produktów cyfrowych?

Gratulacje!

0 z 3

Uups… Podobno najlepiej uczymy się na własnych błędach. 😉 Wróć do tekstu i zobacz co Ci umknęło. Nie odpuszczaj, taka okazja może się więcej nie powtórzyc!

Nie zapomnij dodać powiadomienia o publikacji kolejnego rozdziału zmierzeniu się z kolejnym quizem!

Coś wyjątkowo Ci się spodobało? Uważasz, że coś możemy zrobić lepiej? Chciałbyś nam zadać pytanie albo wejść w ciekawą dyskusję? Chwytaj za klawiaturę i zostaw swój komentarz poniżej! 

1 z 3

Stawiamy na jakość, a nie ilość, dlatego gratulujemy jednej (naprawdę dobrej ;)) odpowiedzi. Niemniej jednak… wiemy, że chcesz więcej! Jesteśmy pewni, że ponowne przeczytanie tekstu da Ci 3 (naprawdę dobre) odpowiedzi!!! 😉

Koniecznie dodaj przypomnienie o kolejnym rozdziale i zmierz się z następnym quizem!

Coś wyjątkowo Ci się spodobało? Uważasz, że coś możemy zrobić lepiej? Chciałbyś nam zadać pytanie albo wejść w ciekawą dyskusję? Chwytaj za klawiaturę i zostaw swój komentarz poniżej! 

 

2 z 3

Wow, naprawdę dużo już wiesz, ale wydaje nam się, że ten jeden błąd nie pozwoli Ci spokojnie spać w nocy 😉 Przyjrzyj się tekstowi i spróbuj rozwiązać quiz jeszcze raz.

Koniecznie dodaj przypomnienie o następnym rozdziale i zmierz się z kolejnym quizem!

Coś wyjątkowo Ci się spodobało? Uważasz, że coś możemy zrobić lepiej? Chciałbyś nam zadać pytanie albo wejść w ciekawą dyskusję? Chwytaj za klawiaturę i zostaw swój komentarz poniżej! 

3 z 3

Gratulujemy!!! Widzimy, że ten rozdział to dla Ciebie bułka z masłem, ale…. czas na kolejne wyzwania!

Koniecznie dodaj przypomnienie o następnym rozdziale i zmierz się z kolejnym quizem!

Coś wyjątkowo Ci się spodobało? Uważasz, że coś możemy zrobić lepiej? Chciałbyś nam zadać pytanie albo wejść w ciekawą dyskusję? Chwytaj za klawiaturę i zostaw swój komentarz poniżej! 

Zostaw dla nas kilka słów

Zostaw dla nas kilka słów

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *


Wyceń projekt
en pl